Mô hình kinh doanh của Vietjet Air: Mô hình hàng không giá rẻ

Mô hình kinh doanh của Vietjet Air là mô hình hàng không giá rẻ. Mô hình hãng bay giá rẻ của Vietjet đã làm thay đổi luật chơi ngành hàng không Việt Nam. Trong bài viết này, hãy cùng MarketingAI tìm hiểu rõ hơn về mô hình kinh doanh của Vietjet Air và hiệu quả mà nó mang lại cho doanh nghiệp này.

Giới thiệu Công ty Cổ phần Hàng không Vietjet 

Công ty Cổ phần Hàng không Vietjet là hãng hàng không tư nhân đầu tiên của Việt Nam được thành lập vào tháng 11 năm 2007, và đến năm 2011 chuyến bay thương mại đầu tiên đã được cất cánh. 

Không chỉ vận chuyển hàng không, Vietjet còn cung cấp nhiều sản phẩm, dịch vụ đa dạng nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hàng hoá và dịch vụ liên quan khác.

Năm 2018, Vietjet đã nhận được 7 sao từ AirlineRatings.com - một tổ chức uy tín chuyên đánh giá mức độ an toàn và sản phẩm của các hãng hàng không toàn cầu, đây là mức cao nhất thế giới về độ an toàn hàng không.

Hiện Vietjet đang khai thác 80 tàu bay A320 và A321, mỗi ngày thực hiện hơn 400 chuyến bay, vận chuyển hơn 65 triệu lượt khách hàng, hơn 120 đường bay nội địa và quốc tế, hơn 100 tàu bay hiện đại và bảo vệ môi trường.

Phân tích mô hình kinh doanh của Vietjet Air – Mô hình hàng không giá rẻ

Mô hình kinh doanh của Vietjet Air là mô hình kinh doanh hàng không giá rẻ. Sự xuất hiện của Vietjet đã góp phần vào hành trình “bình dân hóa” máy bay, vốn là phương tiện đi lại còn khá đắt đỏ với đại đa số người dân Việt Nam.

Để theo đuổi mô hình này, Vietjet Air phải cắt bỏ gần như toàn bộ các dịch vụ gia tăng trên mỗi chuyến bay, trong khi đây vốn là một trong những dịch vụ “cá kiếm” nhất của ngành này.

Vậy mô hình kinh doanh của Vietjet Air có gì đặc biệt? Họ đã triển khai mô hình này như thế nào để vừa mang đến cơ hội đi máy bay cho tất cả người Việt, vừa đảm bảo mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp?

Phân khúc khách hàng mục tiêu

Khách hàng mục tiêu của Vietjet Air là những người có nhu cầu di chuyển bằng máy bay với chi phí thấp. Mục đích di chuyển của họ có thể là vì công việc, du lịch, vì gia đình hoặc đơn giản là vì muốn trải nghiệm cảm giác được đi máy bay. 

Với phân khúc khách hàng này, tiết kiệm về chi phí là yếu tố quan trọng nhất, và họ sẵn sàng đánh đổi chúng với các nhu cầu khác như dịch vụ ăn uống, giải trí, sự tiện nghi, dịch vụ chăm sóc chu đáo,...

Nhóm khách hàng mục tiêu này thường có mức thu nhập trung bình hoặc thấp, phương tiện chính khi di chuyển xa là xe khách hoặc tàu hỏa. Và về bản chất, xe khách và tàu hỏa mới chính là đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Vietjet Air chứ không phải Vietnam Airlines.

Giải pháp giá trị – The Value Proposition Canvas

An toàn - Vui vẻ - Giá rẻ - Đúng giờ là hệ giá trị cốt lõi của Vietjet Air, bạn có thể nhìn thấy điều này khi truy cập vào website của doanh nghiệp này.

Trong bốn giá trị cốt lõi trên, “Giá rẻ” là yếu tố dễ hiểu nhất, vì đây chính là giá trị hiển nhiên, là định vị mà Vietjet muốn hướng tới. Vậy những giá trị khác như An toàn, Vui vẻ và Đúng có ý nghĩa như thế nào đối với Vietjet?

An toàn

Mặc dù tần suất xảy ra tai nạn hàng không thường thấp hơn nhiều so với các loại tai nạn giao thông khác, tuy nhiên chúng rất thảm khốc, và cực kỳ nguy hiểm từ số lượng người chết cho đến hình ảnh hiện trường. Điều này đã làm gia tăng sự nghi ngờ và cảm giác bất an về mức độ an toàn của việc đi máy bay. 

Khi đề cập đến sự an toàn, Vietjet muốn nhấn mạnh rằng, mặc dù theo đuổi mô hình hàng không giá rẻ, nhưng công ty luôn chú trọng đến chất lượng và đặt sự an toàn của khách hàng lên hàng đầu.

Đúng giờ

Tiết kiệm thời gian cũng chính là tiết kiệm tiền. Thế nhưng, mô hình kinh doanh hàng không giá rẻ mà Vietjet theo đuổi khiến việc đúng giờ trong các chuyến bay của hãng là điều khá xa xỉ. Dạo quanh một vòng các trang báo mạng hay tài khoản mạng xã hội, sẽ không khó để bạn tìm thấy các bài phàn nàn về việc delay của Vietjet.

Có thể thấy, giá trị “Đúng giờ” của Vietjet không thực sự phù hợp và kém khả thi với mô hình kinh doanh hiện tại của hãng. Nếu Vietjet vẫn muốn củng cố giá trị này thì cần phải nghiêm túc thực hiện hơn nữa vì nếu không, nó có thể trở thành con dao hai lưỡi cho thương hiệu.

Vui vẻ

Sự vui vẻ của VietjetAir gắn chặt với sự trẻ trung, năng động mà khách hàng có thể dễ dàng nhìn thấy thông qua trang phục, màu sắc, website, ấn phẩm truyền thông, độ tuổi trẻ trung cũng như nụ cười thân thiện của đội ngũ tiếp viên.

Tuy nhiên, không gian bị hạn chế của máy bay là một trong những yếu tố khiến sự vui vẻ của khách hàng không được cao. Cái giá phải trả của mô hình kinh doanh hàng không giá rẻ là Vietjet phải giảm bớt hoặc loại bỏ hẳn các dịch vụ gia tăng như giải trí, ăn uống, lắp đặt thêm ghế, khoảng cách bị rút ngắn,... Chính những điều này đã làm cho giá trị “Vui vẻ” mà Vietjet đề cập không thực sự khả thi và mang đến giá trị cho khách hàng.

Trên nguyên tắc, giá trị mà doanh nghiệp mang lại cho khách hàng càng nhiều thì càng thu hút họ và khiến họ sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn. Tuy nhiên, những giá trị này cần được khách hàng đánh giá cao và xứng đáng với số tiền mà họ đã bỏ ra.

Các hoạt động tạo ra giá trị là gì?

Doanh nghiệp mang lại giá trị cho khách hàng thông qua chính sản phẩm và dịch vụ mà họ cung cấp. Do đó, hoạt động tạo ra giá trị cũng chính là hoạt động tạo ra sản phẩm và dịch vụ phù hợp và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Xét trong trường hợp của Vietjet:

• Tương ứng với giá trị “An toàn” là các hoạt động: nâng cấp, mua sắm máy bay chất lượng, bảo trì và sửa chữa máy bay thường xuyên,...
• Giá trị “Giá rẻ” đi kèm với các hoạt động giảm giá vé, khuyến mại,...
• Giá trị “Vui vẻ” là các hoạt động chăm sóc khách hàng.
• Giá trị “Đúng giờ” là hoạt động bay, khả năng điều phối các chuyến bay,...

Hành trình đi cùng khách hàng

Hành trình khách hàng là việc doanh nghiệp tìm cách thu hút, duy trì và mở rộng tệp khách hàng hiện có, bao gồm: marketing, chăm sóc khách hàng, giao nhận hàng, bán hàng. Cụ thể:

• Kênh truyền thông chính: Website, quảng cáo online và offline
• Kênh bán hàng chủ yếu: website, tổng đài bán vé, đại lý, phòng vé tại các sân bay.
• Kênh chăm sóc khách hàng: Tổng đài hỗ trợ khách hàng

Sản phẩm của Vietjet

Sản phẩm chính trong mô hình kinh doanh của Vietjet Air là dịch vụ vận chuyển hành khách và vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không.

Các nguồn lực chính

Mô hình kinh doanh của Vietjet Air bao gồm 5 nguồn lực chính:

1. Nhân lực: Bao gồm phi công, tiếp viên, nhân viên kinh doanh, marketer, bộ phận phát triển mạng lưới, bộ phận vận hành, bộ phận hỗ trợ khách hàng.
2. Vật lực: Máy bay. Vietjet Air luôn sẵn sàng đầu tư mua các máy bay thế hệ mới với chi phí khai thác thấp và tiết kiệm nhiên liệu, giảm chi phí bảo trì, sửa chữa.
3. Thương lực: Bao gồm thương hiệu và hệ thống đại lý.
4. Hệ lực: Đề cập đến quy trình vận hành bảo đảm tính an toàn và đúng giờ.
5. Hợp lực: Xây dựng và củng cố mối quan hệ với các đối tác chiến lược: 

• Công ty sản xuất máy bay như Boeing, Airbus
• Cơ quan quản lý nhà nước như Cục/Tổng cục Hàng không trong và ngoài nước.
• Đơn vị quản lý sân bay
• Công ty sửa chữa, bảo trì máy bay
• Các công ty cung cấp sản phẩm dịch vụ thiết yếu như đồ ăn, thức uống, đồ dùng vệ sinh
• Các hãng hàng không khác để cùng nhau khai thác chung 1 số đường bay

Mô hình tài chính

Mô hình tài chính của Vietjet là mô hình định hướng theo chi phí, tức là tập trung vào việc giảm tối đa chi phí nhằm tạo lập và duy trì cơ cấu chi phí thấp nhất có thể. Mô hình tài chính của Vietjet được thể hiện rõ ràng trong mô hình kinh của doanh nghiệp, cụ thể:

• Hiệu suất sử dụng máy bay luôn đạt mức tối đa, bao gồm cả tần suất sử dụng máy bay trong ngày và số lượng ghế trong mỗi chuyến bay. Tần suất bay được khai thác tối đa bằng cách giảm thời gian nghỉ (lúc hạ cánh và lúc cất cánh) giữa các chuyến. Thời gian nghỉ của Vietjet thường nằm trong khoảng từ 45 phút đến 1 giờ, thấp hơn nhiều so với Vietnam Airlines (khoảng 2 giờ). Ngoài ra, để đạt được số lượng chỗ trong mỗi chuyến, cần phải tăng lượng ghế, giảm chỗ trống, Vietjet sẵn sàng dồn khách nếu lượng khách trong chuyến đó thấp hợp quy định.
• Đầu tư và mua các loại máy bay thế hệ mới với tuổi thọ ngắn (dưới 5 năm) để giảm tối đa chi phí nhiên liệu, duy trì và bảo dưỡng máy bay.

• Giá vé không bao gồm các dịch vụ tăng thêm như đồ ăn, thức uống. Khách hàng sẽ tự chi trả nếu có nhu cầu.
• Chính sách hoàn đổi vé chặt chẽ.

Cơ cấu chi phí

Trong mô hình kinh doanh, cơ cấu chi phí đề cập đến những chi phí quan trọng nhất. Bao gồm những chi phí chi trả cho các hoạt động tạo giá trị, hành trình khách hàng như thu hút, duy trì và phát triển khách hàng. Tại Vietjet các chi phí chính gồm có:

• Mua máy bay
• Tiền lương
• Chi phí nguyên liệu
• Chi phí vận hành, bảo trì, bảo dưỡng máy bay
• Đồ ăn thức uống và các dịch vụ khác trên máy bay

Các cơ chế về giá

Cũng giống như các hãng hàng không khác, cơ chế giá tại Vietjet cũng khá linh hoạt. Giá vé máy bay sẽ được hãng điều chỉnh theo nhiều biến số khác nhau như thời gian đặt vé, mùa vụ, nhu cầu, khả năng hoàn trả vé,...

Với các hãng giá rẻ như Vietjet chính sách hoàn trả vé thường chặt chẽ hơn nhiều so với Vietnam Airlines, và hiện tại, đa phần sẽ không cho hoàn vé mà chỉ có thể đổi tên hoặc hành trình.

Mô hình doanh thu

Vietjet Air có rất nhiều dòng doanh thu khác nhau. Doanh thu đầu tiên đến từ việc bán vé. Tuy nhiên, vì giá vé rẻ nên cước hành lý sẽ bị hạn chế, miễn cước với hành lý dưới 7kg, nếu vượt quá trọng lượng hoặc kích thước cho phép sẽ không được mang lên máy bay hoặc phải trả thêm cước. Vì giá vé không bao gồm tiền đồ ăn, thức uống trên máy bay nên Vietjet có thêm một nguồn doanh thu từ dịch vụ ăn uống này.

Nguồn doanh thu lớn nhất của Vietjet phải kể đến quảng cáo. Ngoài ra, hoạt động vận chuyển hàng hóa, hàng hóa miễn thuế, bán quà lưu niệm và dịch vụ đưa đón sân bay cũng mang lại nguồn doanh thu đáng kể cho Vietjet.

Kết luận

Quyết định theo đuổi mô hình hàng không giá rẻ của Vietjet xuất phát từ những nhu cầu cực kỳ đơn giản của người tiêu dùng. Và mô hình thực sự tạo nên hiệu quả cho không chỉ Vietjet mà còn mang lại cơ hội bay cho rất nhiều người. Gần 15 năm phát triển và mô hình kinh doanh của Vietjet Air vẫn cho thấy tính ưu việt mà nó mang lại. Hi vọng những thông tin phân tích trong bài viết trên có thể giúp bạn hiểu mô hình kinh doanh của Vietjet Air một cách trực quan và hệ thống nhất.

Lương Hạnh - MarketingAI

Tổng hợp

>> Có thể bạn quan tâm: Mô hình kinh doanh của youtube là gì? Các bước kinh doanh trên Youtube hiệu quả