Định vị sản phẩm là gì? Quy trình xác định vị trí sản phẩm cho doanh nghiệp

Định vị sản phẩm là gì?

Định vị sản phẩm là quá trình xác định và truyền đạt những đặc điểm nổi bật của sản phẩm trên thị trường nhằm tạo ấn tượng với khách hàng và tăng lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ. Quá trình này thường dựa trên các yếu tố như giá cả, chất lượng, đặc điểm sản phẩm, hình ảnh thương hiệu và những lợi ích mà sản phẩm đem lại cho người tiêu dùng.

Một ví dụ điển hình là chiến lược định vị sản phẩm của Apple. Bằng cách định vị iPhone là sản phẩm công nghệ cao cấp với thiết kế tinh tế, chất lượng vượt trội, và trải nghiệm người dùng xuất sắc, Apple đã tạo ra vị trí vững chắc trên thị trường công nghệ.

Tại sao phải định vị sản phẩm?

Việc định vị sản phẩm như thế nào sẽ có ảnh hưởng trực tiếp tới mọi phần trong kế hoạch marketing của bạn. Chính vì vậy, định hướng sản phẩm trong marketing là yếu tố vô cùng cần thiết và quan trọng:

1. Tạo sự khác biệt so với đối thủ cạnh tranh:

Trong một thị trường có nhiều sản phẩm giống nhau, định vị sản phẩm giúp tạo sự nổi bật và khác biệt so với những đối thủ cạnh tranh. Quá trình này cũng giúp khách hàng dễ dàng nhận biết và ưu tiên sử dụng sản phẩm của bạn thay vì đối thủ.

2. Thu hút và giữ chân khách hàng:

Bằng cách định vị sản phẩm một cách rõ ràng và hấp dẫn, các marketers có thể thu hút sự chú ý của khách hàng và giữ chân họ. Một định vị tốt sẽ đáp ứng nhu cầu của khách hàng, từ đó tạo ra sự gắn kết và mối quan hệ mạnh mẽ giữa khách hàng và thương hiệu.

3. Tối ưu hóa chiến lược marketing:

Định vị sản phẩm giúp xác định rõ thông điệp marketing, lựa chọn các kênh tiếp thị phù hợp và phát triển các chiến lược bán hàng hiệu quả. Từ đó giúp tối ưu hóa ngân sách marketing và tăng cường hiệu quả các hoạt động tiếp thị.

4. Tối ưu hóa nguồn lực:

Khi đã biết chính xác vị thế của sản phẩm trên thị trường, các nhà tiếp thị có thể tập trung nguồn lực và nỗ lực vào việc cung cấp sản phẩm và dịch vụ tốt nhất cho đối tượng khách hàng cụ thể.

5. Định hướng phát triển doanh nghiệp:

Định vị sản phẩm cũng giúp định hướng chiến lược phát triển dài hạn của doanh nghiệp. Khi đó, doanh nghiệp có thể lập kế hoạch chiến lược để đạt được mục tiêu đó.

5 yếu tố tạo nên định vị sản phẩm thành công

Định vị sản phẩm thành công đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về thị trường và khách hàng. Dưới đây là 5 yếu tố quan trọng mà các marketers cần lưu ý:

1. Đối tượng mục tiêu (target audience)

Khách hàng mục tiêu đóng vai trò then chốt trong việc xác định cách thức và nội dung của chiến lược định vị sản phẩm. Những đối tượng này có thể được xác định dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm độ tuổi, giới tính, vị trí địa lý, thu nhập, hành vi mua sắm, sở thích cá nhân và nhiều yếu tố khác.

Sau khi đã xác định đúng đối tượng mục tiêu, các nhà tiếp thị có thể tạo ra sản phẩm phù hợp với nhu cầu của họ và phát triển các chiến lược tiếp thị hiệu quả. Đồng thời, việc này cũng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực và thời gian, tập trung vào những khách hàng có khả năng mang lại lợi nhuận nhất.

>> Có thể bạn quan tâm: Thị trường mục tiêu là gì

2. Điểm khác biệt (unique selling proposition)

Unique Selling Proposition (USP) là một yếu tố quan trọng trong định vị sản phẩm. USP có thể là một tính năng độc đáo, lợi ích đặc biệt mà sản phẩm mang lại, hoặc một khía cạnh nào đó mà khách hàng coi là quan trọng và không thể tìm thấy ở các sản phẩm khác.

Thông qua USP, các marketers tạo ra thông điệp tiếp thị mạnh mẽ và hấp dẫn, thu hút sự chú ý của khách hàng và khuyến khích họ chọn sản phẩm của bạn thay vì đối thủ cạnh tranh. Đồng thời, nó cũng giúp khách hàng hiểu rõ hơn về giá trị sản phẩm mang lại và tạo sự liên kết chặt chẽ với thương hiệu.

Một ví dụ điển hình về xác định USP thành công là dịch vụ giao hàng của Amazon Prime. Thương hiệu này định vị thông qua việc tập trung vào những yếu tố mà khách hàng đánh giá cao: tốc độ giao hàng, truy cập vào nội dung giải trí phong phú, và các ưu đãi độc quyền. Các chiến dịch tiếp thị của Amazon nhấn mạnh vào những lợi ích này, tạo ra sự khác biệt rõ rệt so với các dịch vụ giao hàng và phát trực tuyến khác.

3. Giá trị cốt lõi (core values)

Giá trị cốt lõi trong định vị sản phẩm đề cập đến những giá trị mà sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn mang lại cho khách hàng. Nó bao gồm chất lượng sản phẩm, hiệu suất, độ tin cậy, dịch vụ khách hàng, trách nhiệm xã hội hoặc bất kỳ giá trị nào khác.

Ngoài ra, giá trị cốt lõi cũng giúp định hướng quá trình phát triển sản phẩm và dịch vụ, đảm bảo rằng mọi hoạt động của doanh nghiệp đều phù hợp với tầm nhìn và mục tiêu dài hạn.

Ví dụ, Tesla đã thành công trong việc định vị các giá trị cốt lõi của mình không chỉ qua các sản phẩm xuất sắc mà còn qua những cam kết dài hạn với môi trường và công nghệ tiên tiến, tạo nên một thương hiệu được tôn trọng và ngưỡng mộ trên toàn cầu. Nhờ đó, Tesla luôn là cái tên đầu tiên xuất hiện mỗi khi khách hàng nhớ về thị trường xe điện.

4. Thông điệp (messaging)

Thông điệp (messaging) là quá trình phát triển và truyền đạt các thông tin quan trọng về sản phẩm đến khách hàng mục tiêu. Thông điệp này phải rõ ràng, hấp dẫn và nhất quán, giúp sản phẩm nổi bật và tạo ra ấn tượng mạnh mẽ với khách hàng.

Các nhà tiếp thị cũng có thể truyền đạt thông điệp qua nhiều kênh khác nhau bao gồm quảng cáo truyền hình, quảng cáo trực tuyến, bài viết trên blog, bản tin hay bao bì sản phẩm. Ngoài ra, bạn cũng cần đảm bảo rằng thông điệp phản ánh chính xác giá trị cốt lõi của sản phẩm và đáp ứng nhu cầu của khách hàng mục tiêu.

5. Hình ảnh thương hiệu (brand image)

Hình ảnh thương hiệu không chỉ bao gồm sản phẩm hoặc dịch vụ doanh nghiệp cung cấp, mà nó còn bao gồm cả các yếu tố khác như logo, tên thương hiệu, quảng cáo, dịch vụ khách hàng, giá trị cốt lõi, văn hóa công ty,... Tất cả những yếu tố này cùng nhau tạo nên hình ảnh thương hiệu trong tâm trí của khách hàng.

Một hình ảnh thương hiệu mạnh mẽ và tích cực sẽ giúp khách hàng nhớ lâu về sản phẩm, tạo lòng trung thành và khuyến khích họ mua sản phẩm. Đồng thời, nó cũng giúp thương hiệu của doanh nghiệp nổi bật và tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Ví dụ, Nike, thương hiệu thời trang thể thao nổi tiếng, đã định vị thành công hình ảnh thương hiệu của mình thông qua việc nhất quán trong thông điệp, sự kết nối với vận động viên và thể thao, và cam kết với chất lượng và đổi mới. Điều này đã giúp Nike không chỉ trở thành một thương hiệu hàng đầu mà còn là một biểu tượng văn hóa toàn cầu.

Quy trình định vị sản phẩm

Để triển khai quy trình định vị sản phẩm, các marketers cần thực hiện các bước sau với những đầu việc cụ thể:

Bước 1: Xác định persona khách hàng

Đầu tiên, bạn cần xác định đối tượng khách hàng mục tiêu mà thương hiệu muốn hướng tới. Đây không chỉ là việc nhận biết thông tin cơ bản như độ tuổi, giới tính, vị trí địa lý mà còn phải thấu hiểu sâu sắc về nhu cầu, nguyện vọng, thói quen và hành vi mua hàng của họ. Điều này sẽ giúp tạo nên một hình ảnh rõ ràng về khách hàng mục tiêu của mình.

Bước 2: Phân tích đối thủ cạnh tranh

Bước tiếp theo là phân tích thị trường và nắm bắt những sản phẩm cạnh tranh. Quá trình này bao gồm việc tìm hiểu về cách các đối thủ định vị sản phẩm của họ, giá cả, chất lượng, và cách họ tiếp cận khách hàng. Từ đó, doanh nghiệp có thể tạo và điều chỉnh chiến lược marketing sao cho phù hợp nhất với thị hiếu của khách hàng.

Bước 3: Xác định những giá trị cốt lõi

Điều quan trọng là xác định những điểm mạnh và giá trị cốt lõi mà sản phẩm của doanh nghiệp mang lại. Đó là những đặc điểm, tính năng mà khách hàng chỉ tìm thấy ở sản phẩm của doanh nghiệp, từ đó, tạo thông điệp định vị mạnh mẽ và khác biệt. Các nhà tiếp thị có thể sử dụng mô hình SWOT để phân tích các điểm mạnh, điểm yếu của sản phẩm so với các đối thủ cạnh tranh khác trên thị trường.

Bước 4: Xây dựng và triển khai chiến lược định vị

Cuối cùng, sau khi đã có hiểu biết rõ ràng về thị trường mục tiêu, đối thủ cạnh tranh và giá trị cốt lõi, bạn cần xây dựng một chiến lược định vị rõ ràng. Cụ thể, các yếu tố cần thiết sẽ bao gồm khẩu hiệu, hình ảnh thương hiệu, logo và các chiến dịch tiếp thị kết hợp khác. Doanh nghiệp cũng cần lưu ý triển khai trên các kênh tiếp cận phù hợp với đối tượng mục tiêu, thường xuyên tương tác và theo dõi hiệu quả của các chiến dịch.

Một số sai lầm thường gặp trong định vị sản phẩm

Trong quá trình định vị sản phẩm, các nhà tiếp thị thường mắc phải một số sai lầm:

• Không hiểu rõ khách hàng: Đây có thể là sai lầm lớn nhất khi thực hiện định vị sản phẩm. Nếu không hiểu rõ nhu cầu, mong muốn và hành vi của khách hàng, doanh nghiệp sẽ không thể tạo ra một chiến lược hiệu quả.
• Định vị quá rộng: Khi định vị thị trường quá rộng, sản phẩm của doanh nghiệp sẽ không đáp ứng được nhu cầu cụ thể của khách hàng. Thay vào đó, hãy tập trung vào một nhóm khách hàng nhất định và định vị sản phẩm phù hợp với họ.
• Không tận dụng điểm mạnh độc nhất (USP): Không nhấn mạnh hoặc không làm rõ được điểm mạnh độc nhất của sản phẩm so với các đối thủ cạnh tranh có thể khiến sản phẩm trở nên mờ nhạt so với các đối thủ trên thị trường.
• Không cập nhật định vị sản phẩm: Thị trường và nhu cầu của khách hàng thay đổi liên tục. Nếu không thường xuyên cập nhật định vị sản phẩm phù hợp với những thay đổi này, bạn có thể sẽ bị tụt hậu so với đối thủ cạnh tranh.
• Định vị không rõ ràng hoặc không nhất quán: Nếu thông điệp định vị không rõ ràng hoặc thay đổi thường xuyên, khách hàng sẽ cảm thấy bối rối và không hiểu được giá trị cốt lõi của sản phẩm.

Để tránh các sai lầm này, các doanh nghiệp cần thực hiện một quy trình định vị sản phẩm cẩn thận, dựa trên nghiên cứu thị trường và phân tích khách hàng chi tiết. Đồng thời, cần duy trì sự linh hoạt và sẵn sàng điều chỉnh chiến lược định vị để phù hợp với sự thay đổi của thị trường và nhu cầu khách hàng.

Chiến lược định vị sản phẩm hiệu quả

Một số chiến lược định vị sản phẩm được đưa ra dưới đây đem lại hiệu quả cao, bạn hoàn toàn có thể tham khảo và áp dụng.

Chiến lược More for the same

“More for the same” là chiến lược đưa ra mức giá ngang bằng những sản phẩm của đối thủ cạnh tranh nhưng chất lượng lại cao hơn. Cụ thể, các nhà tiếp thị có thể tập trung vào khai thác những tính năng tốt hơn của sản phẩm, công nghệ, dịch vụ khách hàng, hay thiết kế độc đáo. Khi thị trường có quá nhiều đối thủ cạnh tranh thì để đánh bại được họ, các doanh nghiệp nên cân nhắc đến chiến lược này.

Chiến lược More for more

Đây là chiến lược được áp dụng cho những doanh nghiệp xác định sản xuất những sản phẩm có chất lượng tốt và từ đó định giá cao hơn hẳn đối thủ. Chiến lược more for more thường được áp dụng với những thị trường có nền kinh tế phát triển và đối tượng khách hàng mục tiêu thường là những doanh nhân, những người giàu có.

Một ví dụ như thương hiệu sữa TH True Milk phân khúc khách hàng mục tiêu là những người phụ nữ thành thị có thu nhập cao cũng như rất quan tâm đến sức khỏe của bản thân và gia đình họ. Định vị sản phẩm của thương hiệu này là sữa sạch tuyệt đối với mức giá cao hơn so với đối thủ cạnh tranh trực tiếp là Vinamilk, Fresh... Sữa TH True Milk được định vị theo chất lượng và giá.

Chiến lược More for less

Chiến lược More for less đưa ra mức giá thấp hơn so với đối thủ cạnh tranh nhưng chất lượng sản phẩm/ dịch vụ lại tốt hơn đối thủ. Một điều cần lưu ý cho chiến lược định vị sản phẩm này đó là không nên áp dụng trong dài hạn bởi doanh nghiệp cần bỏ ra chi phí cao nhưng doanh thu lại thấp dẫn đến tình trạng thua lỗ, từ đó ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp.

Chiến lược Less for much less

Nếu đối tượng khách hàng mục tiêu của doanh nghiệp là những người có thu nhập thấp thì chiến lược định vị sản phẩm này rất phù hợp. Những sản phẩm mà doanh nghiệp bạn sản xuất ra thấp hơn đối thủ và mức giá mà doanh nghiệp bạn đưa ra cũng ở mức thấp nhất có thể.

Khi đánh vào những người có mức thu nhập thấp thì phân khúc khách hàng này chỉ quan tâm đến mức giá rẻ. Thương hiệu mì ăn liền Miliket là một ví dụ điển hình khi xác định đối tượng khách hàng là những người có thu nhập thấp. Do đó, họ không quá tập trung vào cải tiến bao bì, đóng gói, thiết kế nhằm tiết kiệm chi phí và tối ưu giá bán ở mức thấp nhất có thể.

Tạm kết:

Bài viết trên của Marketing AI đã giúp bạn hiểu được định vị sản phẩm là gì cũng như quy trình thực hiện. Đây là một yếu tố quan trọng trong việc xây dựng thương hiệu và thu hút khách hàng. Qua quá trình này, doanh nghiệp xây dựng được vị trí của sản phẩm trên thị trường và trong tâm trí của khách hàng, đồng thời phân biệt sản phẩm của mình so với các đối thủ cạnh tranh.