Mô hình kim cương của Michael Porter và cách ứng dụng

Khả năng cạnh tranh của một quốc gia phụ thuộc vào sự đổi mới, nâng cấp và năng lực của ngành công nghiệp tại quốc gia đó. Nó quyết định đến sự thịnh vượng của một quốc gia. Để lý giải tại sao các ngành công nghiệp cụ thể lại có khả năng cạnh tranh tại các quốc gia khác nhau. Michael Porter đã nghiên cứu ra mô hình kinh tế mang tên mô hình kim cương trong cuốn sách Lợi thế cạnh tranh của các quốc gia của ông. 

Mô hình kim cương là gì?

Mô hình kim cương là mô hình được thiết kế để tìm hiểu các quốc gia hoặc nhóm có lợi thế cạnh tranh do các yếu tố có sẵn và giải thích cách mà chính phủ đóng vai trò như chất xúc tác để cải thiện vị trí của một quốc gia trong một môi trường kinh tế cạnh tranh toàn cầu.

Mô hình này được tạo ra bởi Michael Porter - ông cũng chính là người sáng lập Viện Chiến lược và Năng lực cạnh tranh tại Trường Kinh doanh Harvard. Mô hình kim cương của Porter là một lý thuyết kinh tế chủ động, chứ không phải là một lý thuyết đơn giản định lượng các lợi thế so sánh mà một quốc gia hoặc khu vực có thể có.

Các yếu tố và cách ứng dụng mô hình kim cương

Mô hình kim cương chỉ ra 4 yếu tố chính tác động và quyết định lợi thế cạnh tranh của một quốc gia, bao gồm: Điều kiện đầu vào sẵn có, chiến lược cơ cấu và sự cạnh tranh của công ty, các điều kiện về nhu cầu, các ngành hỗ trợ và có liên quan.

- Điều kiện đầu vào sẵn có bao gồm các yếu tố vốn, con người, tài nguyên thiên nhiên, cơ sở hạ tầng vật chất và hành chính, công nghệ thông tin. Các yếu tố này sẽ tác động đến năng suất lao động của doanh nghiệp. Để tạo lợi thế cạnh tranh, cần khai thác hiệu quả và kết hợp đầy đủ các điều kiện sẵn có

- Chiến lược cơ cấu và sự cạnh tranh của công ty là những chính sách thúc đẩy năng suất lao động, cơ chế khuyến khích lao động nhằm tạo ra giá trị, tăng khả năng cạnh tranh cho công ty. Chiến lược quản lý và cơ cấu tổ chức hiệu quả cũng sẽ tác động đến khả năng cạnh tranh. Bộ phận quản lý phải luôn giám sát quá trình thực hiện kế hoạch và nỗ lực đạt được mục tiêu đã đề ra.

- Nhu cầu thị trường, quy mô tăng trưởng của nền kinh tế nói chung và ngành công nghiệp nói riêng cũng ảnh hưởng tới môi trường kinh doanh của doanh nghiệp và mức cầu của khách hàng. Người mua ngày càng có hành vi tiêu dùng phức tạp và tinh vi, đồi hỏi các doanh nghiệp phải nỗ lực đổi mới và cho ra thị trường các sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng cao mới có thể đứng vững trên thị trường và tăng tính cạnh tranh

- Các ngành hỗ trợ và có liên quan trong mô hình kim cương: Để có được thành công trong môi trường kinh doanh vi mô, doanh nghiệp cần sự hỗ trợ của địa phương, bộ ngành có liên quan, các chính sách của chính phủ tạo điều kiện thúc đẩy việc sản xuất, kinh doanh của các ngành công nghiệp cụ thể.

Chiến lược công ty và đối thủ

Yếu tố đầu tiên của mô hình kim cương chính là tập trung vào sự cạnh tranh trong thị trường để đưa ra các sản phẩm mới sáng tạo, giúp các doanh nghiệp phát triển trên toàn quốc gia. Nó cũng giúp giữ cho doanh nghiệp trên cơ sở hạ tầng ở dạng liên tục và nhất quán để cạnh tranh.

Điều kiện nhân tố

Yếu tố thứ hai tập trung vào đối tượng mục tiêu địa phương có bản chất và nhận thức rõ ràng cho các sản phẩm chất lượng, đổi mới. Đối tượng này thích sản phẩm trong nước hơn quốc tế và dẫn đến sự tăng trưởng, phát triển của các ngành công nghiệp của quốc gia.

Các ngành liên quan và hỗ trợ

Đối với sự phát triển và thành công của các doanh nghiệp và quốc gia thì các nền công nghiệp phải được kết nối để hỗ trợ nhau phát triển một cách toàn diện và đây cũng chính là yếu tố của mô hình kim cương của Michael Porter. Ví dụ, một doanh nghiệp bất động sản yêu cầu nguyên liệu thô cho mục đích xây dựng thì doanh nghiệp đó sẽ tìm đến các doanh nghiệp trong nước giúp đôi bên cùng có lợi thay vì đi tìm ở thị trường quốc tế.

Điều kiện nhu cầu

Yếu tố cuối cùng bao gồm tất cả các yếu tố cần thiết cho sản xuất gồm nguyên liệu, lao động, nguồn nhân lực, chuyên gia, cơ sở hạ tầng, vốn...

Tầm quan trọng của mô hình kim cương của Michael Porter là gì

Tìm hiểu sự cạnh tranh trên thị trường

Mô hình kim cương giúp các doanh nghiệp theo cách hiệu quả nhất trong việc nghiên cứu sự cạnh tranh cả trực tiếp và gián tiếp. Nếu mức độ cạnh tranh cao và quá khốc liệt thì doanh nghiệp cần tiếp cận bằng cách đưa ra các sản phẩm mới một cách sáng tạo, giảm giá bằng cách giảm giá là một cách tốt để áp dụng, ngoài ra lập kế hoạch, thiết kế các chiến lược tiếp thị và quảng cáo đột phá về trải nghiệm khách hàng. Tất cả những điều đó giúp duy trì khách hàng hiện tại và có thể biến họ thành khách hàng trung thành, ngoài ra rất nhiều nhóm khách hàng mới cũng sẽ xuất hiện giúp tăng trưởng sự phát triển của công ty.

Hiểu biết về sức mạnh của các nhà cung cấp

Các nhà cung cấp nguyên liệu cho mục đích sản xuất đều có vị trí quan trọng của hệ sinh thái của doanh nghiệp cho sự tăng trưởng của họ. Mô hình kim cương của Michael Porter giúp xác định bạn có nhà cung cấp nào, ai là nhà cung cấp tiềm năng, sản phẩm của họ là gì, điều này vô cùng quan trọng khi bạn muốn chuyển qua sử dụng nhà cung cấp khác. Bạn sẽ có được mức giá rẻ hơn nếu bạn có nhiều lựa chọn từ nhiều nhà cung cấp, nó tác động đến lợi nhuận và chiến lược giá của doanh nghiệp.

Hiểu rõ sức mạnh của người mua

Bạn có thể phân tích xem ai đang thúc đẩy chiến lược giá của bạn, mô hình kim cương của Porter cũng giúp xác định có bao nhiêu người mua và lượng đơn đặt hàng của họ cũng như họ có trung thành với doanh nghiệp hay không, ngoài ra còn giúp phân tích điều gì sẽ tác động tới họ khiến họ chuyển sang sử dụng sản phẩm của thương hiệu khác. Khi bạn có ít người mua sản phẩm thì khách hàng có quyền lực là chủ yếu, và ngược lại.

Hiểu được mối hiểm họa của sự thay thế

Hiểm họa bị thay thế luôn là mối đe dọa cho doanh nghiệp, nó tác động trực tiếp đến lợi nhuận kinh doanh và tạo doanh thu cho doanh nghiệp. Ví dụ, bạn có cửa hàng thời trang nhưng hiện nay phương tiện truyền thông phát triển, khách hàng sẽ thích đặt hàng trực tuyến và giao hàng tận nơi để tiết kiệm thời gian và chi phí. Chính vì thế bạn cần có kế hoạch chiến lược kinh doanh phù hợp với thị trường.

Hiểu mối đe dọa của những người mới tham gia thị trường

Mô hình kim cương của Michael Porter tập trung vào các mối đe dọa của người mới tham gia thị trường và hiểu được chỗ đứng của họ trong ngành, sản phẩm của họ cũng như chiến lược giá và các chi tiết cần thiết khác.

Hà Nguyễn - MarketingAI