Trong vài tuần qua, cả hai ông lớn là Google và Facebook đều đã bắt đầu chia sẻ các dữ liệu, thông tin về vị trí và địa điểm với nhiều tổ chức chính phủ của các quốc gia trên thế giới. Mục đích là để hỗ trợ việc lên kế hoạch ngăn chặn sự lây lan của đại dịch Covid-19, cũng như đảm bảo được việc kiểm soát những khu vực, địa bàn chủ chốt.
Những dữ liệu mà Google và Facebook cung cấp đều được ẩn danh và tổng hợp, vậy nên sẽ không có dấu hiệu nhận dạng của từng cá nhân ở đây. Tuy nhiên dữ liệu sẽ theo dõi được lộ trình di chuyển của người dùng. Lấy ví dụ, Google đã cung cấp cho hơn 131 quốc gia bản báo cáo Google’s Mobility Reports, hiển thị xu hướng di chuyển tại các địa điểm khác nhau theo thời gian.
Những thông tin, dữ liệu có thể giúp các tổ chức y tế biết được liệu người dân có tuân thủ yêu cầu cách ly xã hội và ở yên tại nhà không. Cụ thể, nếu dữ liệu cho thấy mối tương quan giữa nhiều người rời khỏi nhà và đến một khu vực nhất định và sau đó xảy ra sự lây nhiễm của COVID-19, các nhà chức trách có thể sử dụng thông tin đó để lập bản đồ các hành động trong tương lai. Vì vậy khi hoạt động di chuyển bắt đầu lan rộng ở các khu vực khác, họ có thể chủ động kêu gọi chính quyền địa phương thực thi các biện pháp hạn chế di chuyển, hoặc đảm bảo các bệnh viện địa phương được trang bị đầy đủ để chuẩn bị cho sự gia tăng các trường hợp lây nhiễm.
Có thể thấy, việc sử dụng các dữ liệu định vị người dân trong thời điểm này là hoàn hợp lý, cũng như không vượt quá giới hạn xâm phạm quyền riêng tư cá nhân. Rất nhiều dữ liệu tương tự đều đã xuất hiện trên danh sách của Google Business, điển hình là việc hiển thị xu hướng ghé thăm các cửa hàng qua thời gian.
Những thông tin như này đều được dựa trên dữ liệu định vị, thu thập từ những người dùng điện thoại di động đã bật chế độ định vị (hầu hết mọi người đều bật tính năng này). Nếu bạn sử dụng những ứng dụng yêu cầu định vị như Google Maps, chế độ định vị sẽ được bạn bật hầu như mọi lúc, nhờ vậy mà Google và Facebook có thể biết được vị trí cũng như theo dõi được sự di chuyển của bạn, để cung cấp cho bạn những vị trí liên quan và những thông tin cần thiết. Điều đó cũng có nghĩa là cả Google và Facebook đều có khả năng theo dõi vị trí của bạn, mặc dù cả hai công ty đều nói rằng họ không có kế hoạch chia sẻ mức độ chi tiết đó với bất kỳ ai.
Sở dĩ những dữ liệu định vị lại cần thiết trong giai đoạn này là vì đã có một vài quốc gia ở Châu Á đã thành công trong việc ngăn chặn sự bùng phát, lây lan của dịch bệnh nhờ việc tận dụng dữ liệu di chuyển từ smartphone của người dân, từ đó theo dõi được lộ trình di chuyển của những ca nhiễm virus và có biện pháp cách ly. Minh chứng gần đây là tại Đài Loan, họ đã sử dụng một hệ thống theo dõi di chuyển của những người bị chẩn đoán đã dương tính với Covid-19, dựa trên dữ liệu từ thiết bị di động của họ.
Hệ thống định vị địa lý chủ yếu là để khuyến khích mọi người ở yên tại nhà của họ, nếu họ không tuân thủ và vẫn phá bỏ lệnh cách ly thì sẽ phải đối mặt với mức xử phạt. Dạng theo dõi cá nhân này là mức cao hơn của dữ liệu định vị và trong trường hợp này thì nó trở nên vô cùng có ích, cũng như áp dụng một cách hợp lý. Nếu một đất nước muốn hạn chế sự bùng phát của dịch bệnh, họ cần ngăn chặn những người đang nhiễm bệnh di chuyển và lây lan nó vào cộng đồng. Tuy nhiên, việc theo dõi như này thường sẽ đi kèm mối nguy tiềm tàng về nỗi lo ngại bảo mật riêng tự và trong tương lai hoàn toàn có khả năng vượt ra giới hạn hiện tại. Ngay cả tờ báo New York Times cũng đã dấy lên mối lo ngại về vấn đề, một khi cánh cửa riêng tự được mở ra, nó sẽ rất khó để đóng lại.
> Xem thêm: Xu hướng nội dung trên YouTube trong mùa dịch Covid-19
Tạm kết
Nói đi cũng phải nói lại, hiện thế giới đang ở giữa đại dịch chưa từng thấy trong lịch sử, ảnh hưởng của nó lên nền kinh tế đang tăng lên từng ngày, tương tự như số ca nhiễm và tử vong. Chính quyền các nước hiện ngày càng phải chịu nhiều áp lực hơn để đưa ra giải pháp cứu nguy tình hình. Chắc chắn việc theo dõi dữ liệu định vị với người dân sẽ được tăng lên mạnh mẽ, bất chấp những lo ngại và cảnh báo chống lại nó. Tuy nhiên với tình hình hiện tại, không còn hướng đi nào khác phù hợp hơn. Dù chắc chắn rằng, sau khi dịch bệnh đi qua thì vụ việc sẽ để lại nhiều vấn đề phải bàn luận trong tương lai liên quan tới việc những doanh nghiệp như Google, Facebook sẽ biết được bao nhiêu về đời tư và hành động của người dùng.
Tuấn Anh – MarketingAI
Theo Socialmediatoday
